Twee nieuwe kinderboeken van Cao Wenxuan

Er is nog maar heel weinig Chinese kinder- of jeugdliteratuur vertaald naar het Nederlands (andersom veel meer, van Annie M.G. Schmidt tot Hans & Monique Hagen), dus het is mooi dat er nu weer twee boeken aankomen van Cao Wenxuan, een van de meest gevierde Chinese kinderboekenschrijvers.

Cao Wenxuan heeft in eigen land al allerlei prijzen gewonnen en kreeg in 2016 de Hans Christian Andersen-prijs voor Brons en Zonnebloem, een verhaal over de vriendschap tussen een arme plattelandsjongen en een meisje uit de stad dat tijdens de Culturele Revolutie naar zijn dorp wordt gestuurd. Dit boek is trouwens nog niet in het Nederlands vertaald, wel in (onder andere) het Engels en het Duits.

Wat is er al wel van Cao verschenen in Nederland: in 2016 De veer bij Clavis en in 2017 drie boeken vertaald uit het Engels. En daar komen nu twee titels bij, ook in de serie Wawa de wondervogel en uitgegeven door Leonon: De zwarte kat en Waar is de baby?, deze keer rechtstreeks uit het Chinees vertaald, door mij.

Omslag van De zwarte kat.

Hoofdpersoon Wawa is een vreemdsoortige vogel die op een dag is neergestreken in Spreeuwenstad en niet meer is weggegaan. Hij weet niet zeker of hij zijn soortgenoten ooit nog zou kunnen terugvinden, maar hij is zich intussen thuis gaan voelen in het stadje en wil er niet meer weg. In De zwarte kat maakt Wawa een nieuw vriendje: een verweesd klein sijsje dat hij als een soort petekind opneemt. Tragiek slaat toe als het sijsje te grazen wordt genomen door de zwarte kat uit de titel, en Wawa besluit tot wraak. Hij maakt het de kat op allerlei manieren flink lastig tot het beest niet meer weet waar ze het zoeken moet.

In Waar is de baby? is Wawa getuige van kinderroof: een snode vreemdeling steelt een baby uit een kinderwagen als er even niemand oplet. Wawa houdt alles scherp in de gaten en weet uiteindelijk de dorpelingen duidelijk te maken wat er gebeurd is en hen naar de baby toe te leiden. En passant heeft hij de snode vreemdeling op weten te sluiten.

Omslag van Waar is de baby?

Best zware kost eigenlijk, was mijn eerste indruk: een dood kameraadje, een ontvoerde baby... En dat blijkt wel te kloppen met Cao’s ideeën over kinderliteratuur: hij wil niet alleen iets simpels zeggen over het dagelijks leven, maar ook moeilijker onderwerpen aan de orde stellen. De verhalen zijn eenvoudig verteld, maar daarom niet minder effectief. Met een paar subtiele zinnen laat Cao in De zwarte kat mooi zien hoe Wawa vaderlijke gevoelens heeft voor het sijsje, en hoe hij aan het eind van het boek zijn grote verdriet om diens dood verwerkt door het sijsje symbolisch te begraven. Tegelijk zijn de wraakacties tegen de zwarte kat fijn slapstickachtig neergezet.

Een ander thema dat me begon op te vallen aan Cao’s werk, voor zover ik het ken, is dat hij graag over vogels schrijft. In de Wawa-boeken natuurlijk, maar ook De veer benadert zijn onderwerp vanuit vogels en zijn bekendste essay (sanwen) 'Crows' filosofeert over alle aspecten van het kraai-dom.

De zwarte kat en Waar is de baby? worden vrijdag 5 april om 16:00 feestelijk gepresenteerd in boekhandel De Vries Van Stockum in Den Haag. Toegang is gratis, meld je van tevoren aan en maak kans op alle boeken van de Wawa-serie.

Besproken werk van Cao Wenxuan:
De Wawa de wondervogel-serie:
– Spreeuwenstad en de piraten, Red de visser en Hoe pak je een adelaar aan?, via het Engels vertaald door Anne-Marie Westra-Nijhuis (Lierderholthuis: Leonon, 2017).
– De zwarte kat en Waar is de baby?, uit het Chinees vertaald door Annelous Stiggelbout (Lierderholthuis: Leonon, 2019).
De veer, uit het Chinees vertaald door Lise Merken (Hasselt: Clavis, 2016).
'Crows', vertaald door Helen Wang, in Pathlight Summer 2015. Ook online te lezen via Read Paper Republic.
Bronze and Sunflower, vertaald door Helen Wang (Londen: Walker Books, 2015).