Sterven omdat ze vrouw zijn

De stand van zaken in China, wat femicide betreft: volgens een studie uit 2017 worden er honderden vrouwen per jaar gedood door hun partner. Dit is nog los van een voorkeur voor zonen, waardoor veel meisjes niet eens geboren worden en er zo’n 110 jongens ter wereld komen tegen elke 100 meisjes; nog los van de vele gevallen van huiselijk geweld tegen vrouwen en meisjes; nog los van ontvoeringen van vrouwen om hen gevangen te houden als echtgenote van mannen die geen vrouw konden vinden (mede door dat tekort aan meisjes); en nog los van een stigma voor vrouwen die gescheiden zijn, niet op tijd trouwen of geen kinderen krijgen.

In de bundel Tien liefdes van de Chinese schrijfster Zhang Yueran staat een verhaal over zo’n vrouwenmoord: het ingehouden en daardoor alleen maar gruwelijker ‘De boot’. Een vader gaat met zijn dochtertje een dagje naar de zee. Ze gaan een boot bouwen voor mama, zegt hij tegen haar. Mama slaapt nu, maar we nemen haar mee naar zee, en dan zal ze laten zien hoe goed ze kan zwemmen. Papa praat lief tegen zijn dochtertje, maar geleidelijk wordt duidelijk wat er aan de hand is: mama wilde geen gezeglijke echtgenote zijn en ze wilde geen kind, ze wilde uitgaan en dansen. Papa had er genoeg van en heeft haar gedood (‘Leg dat mes maar neer, mijn kindje, het is erg scherp. Nee, niet likken! Dat rode spul is geen siroop.’), en eenmaal bij de zee legt hij haar in een kist en laat haar wegdrijven. Het dochtertje mag helpen: ‘Kom maar met papa mee. We gaan haar de zee op duwen.’

In andere verhalen in de bundel sterven nog meer jonge vrouwen omdat ze vrouw zijn. Maar niet altijd is het femicide in strikte zin, waarbij een man opzettelijk een vrouw doodt: Zhang Yueran kiest ook voor een andere benadering, met verhalen waarin het eerder om indirecte femicide gaat.

Lees de rest van mijn stuk over de dode meisjes in de verhalen van Zhang Yueran in Armada nr. 1 van 2025: Femicide en geweld tegen vrouwen in de literaire verbeelding.